Zgodnie z zapisami Kodeksu Pracy, otrzymanie odprawy emerytalnej nie jest zależne od stażu pracy ani okresu pracy u ostatniego pracodawcy. Aby otrzymać odprawę emerytalną, musi wystąpić związek między ustaniem zatrudnienia i faktycznym przejściem pracownika na emeryturę oraz uzyskaniem świadczenia emerytalnego. Jeżeli nie zostanie spełniona jedna z tych przesłanek, pracownik utraci prawo do otrzymania odprawy emerytalnej. Przejście na emeryturę to nadanie prawa do emerytury przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Postępowanie w tej sprawie prowadzone jest na wniosek zainteresowanej osoby. Odprawa emerytalna przysługuje także pracownikowi, jeśli złożył on wniosek o przyznanie emerytury w czasie nieprzerwanego pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia, natomiast prawo do świadczenia emerytalnego nabywa on bezpośrednio o zakończeniu okresu pobierania zasiłku.
Jeżeli pracownik otrzymał odprawę emerytalną, ponownie nie może nabyć do niej prawa. Dlatego też informacja o wypłacie pracownikowi odprawy emerytalnej powinna być zawarta w świadectwie pracy.
Wysokość odprawy emerytalnej, regulowana przez Kodeks pracy, nie może być niższa niż jednomiesięczne wynagrodzenie pracownika. Jednak każda jednostka – poprzez zapisy zawarte w umowie o pracę, w regulaminie wynagradzania lub układzie zbiorowym pracy – ma możliwość określenia odprawy emerytalnej w sposób korzystniejszy niż ustala to KP. Zapisy te dotyczą w większości konkretnych zawodów, np. nauczycieli, górników czy policjantów.
Aby obliczyć wysokość odprawy emerytalnej, należy stosować zasady, które obowiązują przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, ale bez dzielenia przez współczynnik i godziny. Od odprawy emerytalnej pracodawca nie powinien naliczać składek do ZUS. Odprawy pieniężne związane z przejściem pracownika na emeryturę wyłączone są z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy. Dotyczy to również sytuacji, kiedy wypłacona odprawa była wyższa niż ta, która przewidziana została zapisami KP. Odprawa emerytalna podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.