Rezerwy emerytalne są jednymi z rezerw, które w myśl ustawy o rachunkowości, jednostka jest zobowiązana tworzyć. Dlatego też rezerwy emerytalne – obok rezerwy na odprawy rentowe i nagrody jubileuszowe – jest jedną z najczęściej tworzonych.
MSR 19, KSR 6 oraz Krajowy Standard Aktuarialny nr 1 „Wycena zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych” zalecają, aby rezerwy emerytalne wyceniane były tzw. metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych, zwaną również metodą świadczeń narosłych w stosunku do stażu pracy.
Przy zastosowaniu metody prognozowanych uprawnień jednostkowych niezbędne jest przyjęcia szeregu założeń aktuarialnych miedzy innymi dotyczących założeń finansowych i demograficznych. Dlatego Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 19 zaleca, aby rezerwy pracownicze szacowane były przez licencjonowanego aktuariusza. Fundamentalnymi założeniami są prawdopodobieństwo śmierci, prawdopodobieństwo przejścia na rentę inwalidzką, prawdopodobieństwo rezygnacji pracownika z zatrudnienia, wzrost wynagrodzeń czy stopa dyskontowa, która powinna być ustalona zgodnie z szacunkowym terminem realizacji danego świadczenia. Standard nakłada obowiązek stosowania bezstronnych i wzajemnie dopasowanych (spójnych) założeń aktuarialnych dotyczących zmiennych finansowych oraz zmiennych demograficznych. Tylko tak przeprowadzona wycena nie będzie budzić zastrzeżeń audytora badającego bilans, a sama wysokość oszacowanych rezerw pracowniczych w tym rezerwy emerytalnej nie będzie niedoszacowania ani przeszacowana.
Rezerwy emerytalne ustalane są na dzień bilansowy jako suma rezerw dotyczących poszczególnych pracowników danej jednostki. Nie powinny być one przedstawiane jako zsumowane dane przedstawiające wartości średnie – wyznaczone w ten sposób rezerwy emerytalne mogą powodować znaczne jej niedowartościowanie.
Jednostki, które tworzą rezerwy emerytalne czy rentowe tylko w oparciu o Kodeks Pracy uważają często, że np. rezerwa na świadczenia emerytalne jest bilansowo nieistotna. Jednak aby się o tym przekonać, rezerwy emerytalne powinny zostać wyceniona przez biegłego aktuariusza.
O nieistotność rezerw emerytalnych możemy mówić zazwyczaj w przypadku jednostek zatrudniających kilkanaście osób, które posiadają młodych stażem pracowników i dodatkowo posiadają minimalne regulacje w kwestii wysokości wypłacanych świadczeń np. odprawy emerytalnej w wysokości 1 miesięcznego wynagrodzenia, określone przez ogólne przepisy prawa, w zakresie wysokości świadczeń pracowniczych. Należy jednak mieć na uwadze, że nawet tak mała jednostka może z czasem zwiększyć swoje zatrudnienie (przy czym zwiększy się także wiek, staż pracy obecnej kadry pracowniczej i wysokość wynagrodzenia) co może spowodować duży wzrost rezerwy emerytalnej oraz wpływ na jej istotność bilansową.
Należy również pamiętać o tym, iż wielkość odprawy emerytalnej może być przez jednostkę w nieograniczony sposób podwyższania. Im wyższa jest zatem wysokość odprawy emerytalnej, tym wyższa rezerwa na świadczenia emerytalne.